اختلالات طیف اتیسم:

اتیسم، طیفی از آسيب در ارتباط اجتماعی ،علایق محدود، ویژگی‌های زبانی ویژه و ویژگی های حسی خاص را شامل می‌شود که در گذشته واژه‌هایی مانند آسپرگر، PDD و.. را شامل می‌شد.

رایج‌ترین خصوصیات این افراد به شرح زیر است:

خصوصیات حسی:

که به صورت بیش حسی یا کم حسی وجود دارد. یعنی ممکن است مثلا در حس لامسه با کوچکترین تحریک واکنش نشان دهند یا شدیدترین بوها باعث ایجاد واکنش خاصی در این کودکان نشود. ممکن است در یک حس دچار بیش حسی و در حسی دیگر دچار کم حسی باشند. پس به همين علت عدم توانایی در تعدیل حس وجود دارد که یکی از عوامل برآشفتن این کودکان می باشد. این بیش حسی یا كم حسی می تواند خود را در غذا خوردن نشان دهد. به عنوان مثال علاقه غذایی خاصی در این کودکان وجود دارد طیف محدودی از غذاها را می توانند بخورند.

خصوصیات رفتاری:

شاید خیلی از افراد وقتی کلمه اوتیسم را می شنوند به ياد علاقه و فعالیت های محدود حدود این طیف بیفتند . این طیف به شرایط بسیار خاصی وابسته هستند و کوچکترین تغيير در این شرایط و برهم زدن سبک یکنواخت زندگی آنها دچار برآشفتن این کودکان می شود. این افراد به شدت در مقابل تغيير مقاومت نشان میدهند پس نیازمند دقت های خاص در بحث آموزش این افراد وجود دارد

خصوصیات اجتماعی:

شاید برای خیلی ها اوتیسم کودکانی تعریف شده باشند که تماس چشمی آنها به شدت ضعیف است . اما این ویژگی تنها ویژگی آنها نیست . آن ها در مهارت های اجتماعی نظیر شروع ارتباط، نوبت گیری، وحفظ ارتباط دچار مشکل هستند.

خصوصیات زبانی:

یادآور می شوم که اوتیسم یک طیف است و امروزه آنها را به سه دسته تقسیم می‌کنند:

سطح اول: ارتباط دچار آسیب است و در شروع تعاملات دچار مشکل هستند شاید خیلی از توصیف ها را متوجه نشوند و علاقه به تعامل اجتماعی در آن ها بسیار کم باشد. در این دسته شاهد ارتباط زبانی هستیم اما بسیار کمتر از کودکانی با رشد طبیعی.

سطح دوم: مشکلات اجتماعی بیشتر می‌باشد و ارتباط مناسبی شکل نمی‌گیرد . شاید در این ارتباط‌ها و تعاملات پاسخ‌های غیر معمول از طرف فرد دارای اتیسم بشنویم. همچنین این کودکان به حمایت آشکار نیازمندند.

سطح سوم: نیازمند حمایت‌های اساسی بیشتری از دو سطح بالا هستند. این افراد ارتباط کلامی بسیار ضعیف و محدودی دارند. آغازگری محدود و پاسخ نامناسب به تعاملات به طور کل ارتباط (الزاما کلامی مدنظر نیست بسیار ضعیفی نسبت به دو گروه دیگر دارد.

نکته مهم در ویژگی‌های کلامی این طیف، که یکی از خصوصیات مهم این افراد هست، اکوکردن و تکرار کلمات می‌باشد. این تکرار می تواند به دو صورت لحظه‌ای (یعنی مثلا از او سوال می کنیم اسمت چیه در جواب به ما میگوید اسمت چیه) و تکرار به صورت تاخیری (که مثلا تکه کلام شخصیت کارتونی را مدام تکرار می کند).

این تکرار ها گاهی می تواند کمک کننده ما برای انجام پروسه درمان و در بعضی موارد مخل پروسه درمان باشد که با توجه به کیس و شرایط آن و ارزیابی گفتار درمانگر باید نتیجه و روش درمان مورد نظر بررسی شود.

از لحاظ نحوه حرف زدن، لحن آنها ممکن است کمی متفاوت با سایر افراد باشد. گاهی ممکن است گفتاری شبیه گفتار رباتیک بشنویم ( يعنی آهنگ کلام و تکیه کلام خوبی نداشته باشند و مثلا نوع پرسش آنها با نوع پاسخ آنها یکی باشد و حالت پرسشگری نداشته)

درطیفی که ارتباط کلامی خوبی دارند ،شاهد نقص در فهم ویژگی های خاص زبانی مثل فهم ضرب المثل یا کنایه یا لطیفه خواهیم بود و ممکن است آنها درست متوجه ظرایف زبانی نشوند.

در نوزادان ویژگی های اولیه که ما را به سمت اتیسم مشکوک میکند می توان موارد زیر را نام برد: این افراد در دوران نوزادی دارای تماس چشمی کم، لبخندش اجتماعی کاهش یافته، تقلید اجتماعی کم، عدم علاقه مندی به پاسخ به اسم خود و پاسخ کمتر به مواردی که منجر به توجه مشترک میباشد، دارا هستند. بطور کلی، تفاوت هایی در ارتباط های از طریق ژست (مثل اشاره کردن) و زبان و گفتار در مقایسه با بچه های طبیعی وجود دارد.

از آنجایی که این کودکان دارای تاخیر در گفتار و زبان هستند، ممکن است با سایر موارد که منجر به تاخیر گفتار و زبان می شوند، اشتباه گرفته شوند. در این موارد نیازمند ارزیابی دقیق میباشد.